Działalność ks. Filipa Smaldone w Apulii rozpoczęła się w grudniu 1882 roku, kiedy to została mu powierzona duchowa troska o Pobożny Dom dla Głuchych w Molfetta (Bari) i skończyła się wieczorem 4 czerwca 1923 roku w Lecce, wraz z jego świętą śmiercią.
W kontaktach z głuchymi dla Bożego Człowieka było jasne, że ich wieczne zbawienie było zagrożone przez brak rzeczywistej wiary, gdyż jako teolog rozumiał tekst biblijny św. Pawła „fides ex auditu” [łac. wiara rodzi się ze słuchania]. Obszar działania był ogromny, gdyż tylko w rejonie prowincji Terra d’Otranto policzono około ośmiu tysięcy osób niesłyszących: znak czasów, wyzwanie dla Kościoła, dla społeczeństwa i dla naszego ks. Filipa, który natychmiast rozpoczął pracę.
W tym czasie ogłoszono powstanie Zjednoczonego Królestwa Włoch, a państwo nie zajęło się problemem edukacji i integracji regionów; w milczącej nieobecności państwa ograniczało się ono do ustanowienia i dawania pracy, podczas gdy wiele pobożnych dzieł było promowanych przez zakonników i świeckich.
Doświadczenie dojrzewające poprzez wiedzę „pedagogiczną” św. Smaldone wskazywało potrzebę opracowania programów edukacyjnych dla osób niesłyszących, a zatem potrzeba przygotowania specjalistycznego profesjonalnego, także formacja duchowa i religijna, nie taka wykonywana okazjonalnie i spontanicznie, ale w formie „instytucjonalnej”, z utworzeniem sprzyjającego organizmu, który przezwyciężyłby formy pomocy charytatywno-wspomagającej.
Konieczna była instytucja wyjątkowa, która mogłaby wychowywać tę grupę osób, szczególnie potrzebujących w aspekcie społeczno-wychowawczo-eklezjalnym, która dojrzała w idei założenia rodziny osób konsekrowanych do opieki nad ludźmi ze śwata ciszy.
Było to 25 marca 1885 r., Dzień Zwiastowania Pańskiego, kiedy nowa rodzina zwana Siostry Salezjanki Świętych Serc rozpoczęły swoją działalność, która szybko się rozwijała, tak samo, jak równie szybki był wzrost liczby powołań.
Charyzmat Ojca Założyciela rozwinął się w Apulii, w Kampanii i w Lazio, czyli w centralno-południowych Włoszech, właśnie z powodu ubóstwa i warunków porzucenia głuchych.
Pierwsza szkoła dla Głuchych w Lecce funkcjonowała od 1885 roku, ale głosy mieszkańców zasugerowały powołanie sekcji męskiej w miejscowości San Cesario di Lecce, 6 lipca 1890.
W 1892 roku, z woli Boga, pojawił się anonimowy darczyńca, który zaoferował pieniądze na zakup domu w Bari, i wówczas rozpoczęła się działalność Instytutu w stolicy Puglii.
W 1895 roku otworzono dom w Trepuzzi, który powitał biednych dzieci uczęszczających do przedszkola i młodych ludzi, którzy uczyli się sztuki haftu i szycia. W ten sposób apostolat salezjański został poszerzony, zachowując pierwotną inspirację: ubodzy – odbiorcy misji.
W 1896 r. został otwarty dom edukacyjny dla młodzieży w Bari,
W 1897 roku dom w San Cesario z sierocińcem przekształconym w przedszkole.
W 1902 roku ks, Filip kupił dawny klasztor karmelitów bosych i przyległy monumentalny kościół położony w historycznym centrum Lecce, która stała się nowym domem Instytutu dla głuchoniemych i siedzibie Domu Macierzystego.
W 1903 r. zaakceptował sierociniec „Gabriele Ciullo” w Castro Marina.
Na początku 1900 salezjanki, prowadzone przez ks. Filipa, Założyciela, Przełożone i Formatorki działały w mieście Salerno – Neapol – Rzym, przyjmoesne przez Kościół lokalny zawsze z zamiarem edukacji głuchych i promocji dzieła miłosierdzia wobec dzieci i młodzieży.
Po śmierci św. Filipa, która miała miejsce w Lecce 4 czerwca 1923 r., Kongregacja rozkwitła i rozszerzyła swoją działalność w Środkowo-Południowych Włoszech.
Historia ma swój bieg: wydarzenia, które doprowadziły św. Filipa do sprowadzenia Zgromadzenia Zakonnego i powierzenia spraw zgromadzeniu są wielorakie, napisany w innym charakterze, ale z przewagą na czerwono: symbol ofiary, wielka miłość Bóg, który dał mu siłę, by powtórzyć: „Dzieło pochodzi od Boga … A Ten, który prowadzi” i z pasji do człowieka. Pasja do Boga w Don Filippo była duszą, która stanowiła siłę apostolską i fundamentalną.
